มรดกที่สำคัญทางด้านศิลปกรรมวัฒนธรรมของโรมัน
ชาวโรมันรับอารยธรรมกรีกทั้งทางตรงและทางอ้อม ชาวโรมันจะด้อยกว่าชาวกรีกในเชิงจินตนาการ ( ปรัชญา ) แต่โรมันมีความเฉลียวฉลาดในการดัดแปลงสอดคล้องถึงความต้องการของสังคมโรมันและระบอบการปกครองของประเทศชาวโรมันจะเป็นนักปฏิบัติมากกว่าชาวกรีก ชาวโรมันไม่นิยมสร้างวิหารขนาดใหญ่ถวายเทพเจ้าอย่างกรีก แต่กลับสร้างอาคารต่าง ๆ เพื่อสนองความต้องการของรัฐและประโยชน์ใช้สอยของสาธารณชน ตลอดจนความมีระเบียบวินัยวินัยและความรับผิดชอบ เช่น สร้างโรงมหรสพขนาดใหญ่จุผู้คนได้ถึง 67,000 คน เรียกว่า โคลอสเซียม เพื่อความหย่อนใจองประชาชน สถานที่อาบน้ำสาธารณะ เพื่อเป็นสถานที่พบปะสังสรรค์ ออกกำลังกาย อ่านหนังสือ ประตูเมือง ท่อส่งน้ำ ถนน สะพานขนาดใหญ่
สถาปัตยกรรม
จะเน้นความใหญ่โต แข็งแรง ทนทานโรมันได้พัฒนาเทคนิคในการออกแบบก่อสร้างของกรีกเป็นประตูโค้ง เพดานหลังคาโค้ง ( รูปโดม ) ผนังก่ออิฐถือปูน กลายเป็นแบบอย่างในการก่อสร้างอาคารต่าง ๆ ในยุโรปสมัยกลาง
ประติมากรรม
บุคลิกภาพของมนุษย์อย่างสมจริงตามธรรมชาติ มีสัดส่วนงดงามเหมือนกรีก แต่โรมันจะพัฒนาศิลปะด้านการแกะสลักรูปเหมือนของบุคคลสำคัญ ๆ เช่น จักรพรรดิ นักการเมืองโดยเฉพาะในท่าครึ่งท่อนบน ได้อย่างสมบูรณ์ เพราะสามารถทำให้หินอ่อนแกะสลักนั้นดูมีชีวิต อีกทั้งสะท้อนบุคลิกภาพของบุคคลที่เป็นแบบอย่างสมจริงที่สุด นอกจากนี้ชาวโรมันยังได้แกะสลักภาพนูนต่ำ เพื่อบันทึกเรื่องราวหรือเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์เพื่อสดุดีวีรกรรมของนักรบ
ด้านการประพันธ์
ระยะแรกบันทึกพงศาวดาร ตัวกฎหมายต่าง ๆ ตำราทหาร และการเกษตรกรรม งานประพันธ์ของกรีกมีสีสันและจินตนาการที่กว้างไกล เช่น เรื่องเทพปกรณัม หรือประเภทปรัชญาลึกซึ้ง แต่งานประพันธ์ที่เป็นของโรมันแท้ ๆ จะมีวัตถุประสงค์ที่จะรับใช้จักรวรรดิของตน งานประเภทนี้จะสดุดีความยิ่งใหญ่ของชาวโรมัน เช่น งานเขียนของเวอร์จิล เรื่อง อิเนียด เป็นมหากาพย์ว่าด้วยความเป็นมาของกรุงโรม สอดแทรกคำสั่งสอนเกี่ยวกับหน้าที่และความจงรักภักดีต่อจักรวรรดิ งานประวัติศาสตร์เน้นความยิ่งใหญ่ของโรม เช่น งานเขียน เรื่อง บันทึกสงครามกอลประวัติศาสตร์กรุงโรม งานเขียนเกี่ยวกับ อนารยชนเรื่อง เยอรมาเนีย ของ ทาซีตุส ซึ่งยังนิยมอ่านและศึกษากัน
มรดกที่ยิ่งใหญ่ของโรมัน
ได้แก่ กฎหมายสิบสองโต๊ะเพื่อให้เกิดความยุติธรรมแก่ชาวโรมันอย่างเท่าเทียมกัน ประมวลกฎหมายโรมันนี้เป็นรากฐานของประมวลกฎหมายของประเทศต่าง ๆ เช่น อิตาลี ฝรั่งเศส สเปน ญี่ปุ่น แต่อย่างไรก็ตามชาวโรมันประสบผลสำเร็จน้อยที่สุด คือ เลขคณิต สำหรับอาหรับมุสลิมจะถ่ายทอดวิทยาการตะวันออกให้แก่ยุโรป
สถาปัตยกรรม
จะเน้นความใหญ่โต แข็งแรง ทนทานโรมันได้พัฒนาเทคนิคในการออกแบบก่อสร้างของกรีกเป็นประตูโค้ง เพดานหลังคาโค้ง ( รูปโดม ) ผนังก่ออิฐถือปูน กลายเป็นแบบอย่างในการก่อสร้างอาคารต่าง ๆ ในยุโรปสมัยกลาง
ประติมากรรม
บุคลิกภาพของมนุษย์อย่างสมจริงตามธรรมชาติ มีสัดส่วนงดงามเหมือนกรีก แต่โรมันจะพัฒนาศิลปะด้านการแกะสลักรูปเหมือนของบุคคลสำคัญ ๆ เช่น จักรพรรดิ นักการเมืองโดยเฉพาะในท่าครึ่งท่อนบน ได้อย่างสมบูรณ์ เพราะสามารถทำให้หินอ่อนแกะสลักนั้นดูมีชีวิต อีกทั้งสะท้อนบุคลิกภาพของบุคคลที่เป็นแบบอย่างสมจริงที่สุด นอกจากนี้ชาวโรมันยังได้แกะสลักภาพนูนต่ำ เพื่อบันทึกเรื่องราวหรือเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์เพื่อสดุดีวีรกรรมของนักรบ
ด้านการประพันธ์
ระยะแรกบันทึกพงศาวดาร ตัวกฎหมายต่าง ๆ ตำราทหาร และการเกษตรกรรม งานประพันธ์ของกรีกมีสีสันและจินตนาการที่กว้างไกล เช่น เรื่องเทพปกรณัม หรือประเภทปรัชญาลึกซึ้ง แต่งานประพันธ์ที่เป็นของโรมันแท้ ๆ จะมีวัตถุประสงค์ที่จะรับใช้จักรวรรดิของตน งานประเภทนี้จะสดุดีความยิ่งใหญ่ของชาวโรมัน เช่น งานเขียนของเวอร์จิล เรื่อง อิเนียด เป็นมหากาพย์ว่าด้วยความเป็นมาของกรุงโรม สอดแทรกคำสั่งสอนเกี่ยวกับหน้าที่และความจงรักภักดีต่อจักรวรรดิ งานประวัติศาสตร์เน้นความยิ่งใหญ่ของโรม เช่น งานเขียน เรื่อง บันทึกสงครามกอลประวัติศาสตร์กรุงโรม งานเขียนเกี่ยวกับ อนารยชนเรื่อง เยอรมาเนีย ของ ทาซีตุส ซึ่งยังนิยมอ่านและศึกษากัน
มรดกที่ยิ่งใหญ่ของโรมัน
ได้แก่ กฎหมายสิบสองโต๊ะเพื่อให้เกิดความยุติธรรมแก่ชาวโรมันอย่างเท่าเทียมกัน ประมวลกฎหมายโรมันนี้เป็นรากฐานของประมวลกฎหมายของประเทศต่าง ๆ เช่น อิตาลี ฝรั่งเศส สเปน ญี่ปุ่น แต่อย่างไรก็ตามชาวโรมันประสบผลสำเร็จน้อยที่สุด คือ เลขคณิต สำหรับอาหรับมุสลิมจะถ่ายทอดวิทยาการตะวันออกให้แก่ยุโรป